Het is lang geleden dat Hester heeft gesolliciteerd. Ze vertelt dat ze al jaren in dienst is bij een groot energiebedrijf, telkens via via van de ene naar de andere plek is gepromoot en tegenwoordig als afdelingshoofd werkt. Maar nu is ze tot haar schrik uitgenodigd voor een formeel sollicitatiegesprek voor een leidinggevende functie bij een telecombedrijf. Hester siddert bij de gedachte.

Een sollicitatiegesprek is spannend: je wordt bekeken en het lijkt erop of de commissie gaat beoordelen of ze jou willen of niet. Al ben je een eigenwijze topper op jouw terrein, je kunt jezelf in dit type gesprek ongewild transformeren tot iemand die overwegend sociaalwenselijk gedrag vertoont, danwel tot een volgzaam persoon die zich makkelijk in het defensieve laat dringen. Je staat onder druk om te ‘pleasen’. En als je eenmaal in die groef zit, is het waanzinnig moeilijk om jezelf eruit te wippen en terug in je eigen huid te kruipen. Je hebt jezelf in de uitverkoop gezet.

Hester vertelt hoe ze in een sollicitatiegesprek onderworpen werd aan zo’n vragenspervuur dat ze zonder na te denken steeds sneller ging antwoorden. Een andere keer had ze op een kritisch getinte vraag zodanig omzichtig gereageerd dat ze zichzelf er niet in herkende. In reactie op de vervolgvragen was ze verdwaald in lange, irrelevante betogen. Een pesthumeur had ze ervan gekregen en geen baan. Dan is het een tijdje stil en mompelt ze ‘uitverkoop, ja, uitverkoop’. Ze schaamt zich dat ze zich zo anders heeft voorgedaan dan ze is. Wie ze is? Iemand met een dijk aan leidinggevende ervaring, die succes boekt door te sturen met het oog op het doel.

Nu kun je ook sturen en de regie nemen in het sollicitatiegesprek. Vragen stellen, doorvragen, verbaasd of verheugd reageren, vertellen over mijlpalen en allergieën – het helpt allemaal om je stempel op het gesprek te drukken, om uit de verf te komen. Zo kun je het zonder de leiding over het gesprek te nemen interessant en informatief maken.

Hester wil het allemaal uitproberen. Alles om maar niet in de uitverkoop te raken. Ze gaat na waar ze nieuwsgierig naar is en wat ze echt wil weten over de situatie van de onderneming en ook de afdeling waar ze eventueel terecht komt. Ze inventariseert haar successen en voorkeuren om die als statements of via vragen in te kunnen brengen. Het is hard werken om een samenvatting te maken van wie ze is en wat ze wil. Tot slot besluit ze, bottom line, waar ze haar beslissing om de baan al of niet te nemen vanaf laat hangen.

Hester is verrast hoe alleen al haar streven naar enige regie in het gesprek maakt dat ze opeens voorwaarden en criteria heeft voor het al dan niet aannemen van de baan. Not cheap. Kan ze dat vasthouden in deze onzekere tijden?

Een week later aan de telefoon vertelt ze dat het haar gelukt is om zich stevig op te stellen. Ze is voorlopig enthousiast over de functie en heeft besloten in te gaan op de uitnodiging voor de volgende ronde.